Gruntowe pompy ciepła to urządzenia zyskujące na popularności podobnie szybko jak odmiany powietrzne. Decyzję o montażu pompy korzystającej z kolektora dolnego instalowanego w ziemi podejmują najczęściej osoby, które są jeszcze na etapie budowy domu lub osoby, które zamieszkały w nowym budynku na przestrzeni ostatnich lat. W obu przypadkach decyzja o zainstalowaniu pompy jest podyktowana rosnącymi cenami kopalnych surowców energetycznych (węgla i gazu). Skorzystanie z wysoko sprawnego urządzenia korzystającego z ciepła znajdującego się w gruncie daje możliwość wygenerowania sporych oszczędności na etapie eksploatacji i powoduje, że inwestycja szybko zwraca się w czasie.

Niski koszt eksploatacji

Gruntowe pompy ciepła to urządzenia zyskujące na popularności podobnie szybko jak odmiany powietrzne. Decyzję o montażu pompy korzystającej z kolektora dolnego instalowanego w ziemi podejmują najczęściej osoby, które są jeszcze na etapie budowy domu lub osoby, które zamieszkały w nowym budynku na przestrzeni ostatnich lat. W obu przypadkach decyzja o zainstalowaniu pompy jest podyktowana rosnącymi cenami kopalnych surowców energetycznych (węgla i gazu). Skorzystanie z wysoko sprawnego urządzenia korzystającego z ciepła znajdującego się w gruncie daje możliwość wygenerowania sporych oszczędności na etapie eksploatacji i powoduje, że inwestycja szybko zwraca się w czasie.

Gruntowe pompy ciepła korzystają z sond instalowanych w ziemi, wypełnionych solanką lub – aktualnie częściej – etanolem. Im wyższa średnioroczna temperatura dolnego źródła ciepła tym lepiej dla sprawności pracy całego układu. Przyjmuje się, że w przypadku odwiertów pionowych o bardzo dużej głębokości, możliwa do uzyskania temperatura etanolu wynosi nawet 10 stopni Celsjusza. W przypadku kolektorów gruntowych instalowanych pionowo (czyli bez konieczności prowadzenia prac geologicznych na dużej głębokości) temperatura cieczy wynosi ok. 0 – 2 stopnie Celsjusza. Dodatkową zaletą kolektora gruntowego jest to, że jego temperatura nie waha się w stosunku rocznym tak bardzo, jak temperatura powietrza atmosferycznego. Dzięki temu nierzadko SCOP (sezonowa sprawność energetyczna) tego typu urządzeń dochodzi do poziomu przekraczającego 5, co powoduje że koszt eksploatacji może być jeszcze niższy niż w przypadku urządzeń typu powietrze woda.

Brak elementów generujących hałas na zewnątrz

Pompa ciepła powietrzna korzysta w ramach pracy z zewnętrznego agregatu, który przypomina ten z dobrze wszystkim znanej klimatyzacji. Agregat jest wyposażony w wentylator, który powoduje ruch powietrza i pomaga odzyskiwać zgromadzoną w nim energię cieplną. Niestety ten ruchomy element układu może generować hałas. Jego poziom nie jest rzecz jasna bardzo wysoki (zwykle nie przekracza 50 – 60 dB), natomiast trzeba pamiętać, że sąsiadowanie wentylatora np. z tarasem może przyczyniać się do obniżenia jakości wypoczynku na zewnątrz w miesiącach wiosenno-letnich. Ciągły i jednostajny dźwięk może uprzykrzyć też życie sąsiadom, jeżeli urządzenie zostało zamontowane blisko granicy działki.

Powyższy problem nie występuje w przypadku gruntowych pomp ciepła. Na zestaw takiego urządzenia nie składa się agregat zewnętrzny, a kolektor gruntowy pracuje nie wydając w zasadzie żadnych dźwięków. Na dodatek, jeżeli montaż kolektora został zaplanowany jeszcze na etapie budowy domu, odwierty wykonane na jego potrzeby mogą znajdować się pod podstawą budynku. W ten sposób można zaoszczędzić miejsce potrzebne na odwierty w przypadku małych działek. Należy pamiętać, że pomimo pionowej orientacji sond, wymagają one odpowiedniego odseparowania od granicy działki, studni a także od samych siebie (w przypadku gdy na kolektor gruntowy składa się kilka odwiertów).

Wysoki koszt montażu

Oczywistą i główną wadą pomp ciepła z wymiennikami gruntowymi jest koszt ich montażu. Przeprowadzenie odwiertów na potrzeby instalacji sond wymaga m.in.:

• przeprowadzenia drobiazgowych badań geologicznych, które pozwolą określić strukturę gruntu,
• uzyskania niezbędnych zezwoleń na prowadzenie prac geologicznych,
• posiadania stosownych uprawnień i sporego doświadczenia w prowadzeniu tego typu prac.

Powyższe kwestie powodują, że niejednokrotnie usługa przygotowania odwiertów i montażu sond jest droższa niż sama pompa ciepła. Pomocne w tym przypadku mogą się okazać dofinansowania do pomp ciepła oferowane m.in. w ramach programów „Czyste Powietrze” lub „Moje Ciepło”. Korzystając z tego drugiego z wymienionych możesz otrzymać nawet do 30% zwrotu wartości inwestycji (jednak nie więcej niż 21 000 zł). Dodatkowo koszt inwestycji odliczysz od dochodu objętego podatkiem dochodowym. Ostatecznie wysoki koszt montażu tego rodzaju pompy ma szanse być zredukowanym. W większości przypadków jednak na inwestycję będziesz musiał zainwestować środki w kwocie wyższej, aniżeli w przypadku powietrznej pompy ciepła.

Wymagania po stronie instalacji hydraulicznej

Należy pamiętać, że pompa ciepła działa tym efektywniej, im niższa zadana temperatura grzania wody po stronie wewnętrznej instalacji hydraulicznej. Podgrzewanie wody do bardzo wysokich temperatur będzie skutkować znacznym obniżeniem sprawności energetycznej urządzenia. Współpraca pompy ciepła z instalacją grzewczą starszego typu, oparta na zwykłych grzejnikach wysokotemperaturowych będzie powodować, że sprawność spadnie z poziomu 5 w okolice 2-3.

Aby uniknąć tak dużych negatywnych wahań efektywności energetycznej, warto zaplanować montaż instalacji hydraulicznej niskotemperaturowej, czyli tzw. podłogówki. Tego rodzaju instalacje potrafią ogrzewać pomieszczenia efektywnie już przy temperaturze wody na poziomie 30-35 stopni Celsjusza. Dzięki temu pompa ciepła będzie pracować z wysoką sprawnością, a jej koszty eksploatacyjne będą niższe. Rzecz jasna w najlepszej sytuacji są osoby, które dopiero budują dom. W przeciwieństwie do właścicieli istniejących nieruchomości, nie muszą oni przeprowadzać kosztownych i uciążliwych prac remontowych.

Artykuł został opracowany we współpracy z Proheat.pl – wyszukiwarką instalatorów pomp ciepła.

Czytaj też:

> Jak wybrać sprawdzonego zarządcę nieruchomości w Warszawie?