Jaskinia Raj została odkryta w 1964 roku. Powstała ona w wapieniach dewońskich, które budują wzgórze Malik w Paśmie Bolechowickim. Podziwiać w niej można formy krasu podziemnego, tj.: stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, makarony, misy martwicowe z perłami jaskiniowymi (pizoidami), nacieki spływowe (zasłony, draperie, polewy).

O mieszkańcach Jaskini badacze dowiedzieli się z przebadanego w trakcie jej udostępniania, namuliska. Znaleziono szczątki m.in. mięczaków, płazów, gadów, ptaków oraz ssaków (szczątki wilka, niedźwiedzia jaskiniowego, niedźwiedzia brunatnego, hieny jaskiniowej, mamuta, nosorożca włochatego, konia, żubra, piżmowoła, renifera). Odkryto także ślady bytności człowieka, do których należą ślady ognisk, resztki zapory z rogów renifera zabezpieczającej wejście do Jaskini oraz wiele narzędzi krzemiennych. Jaskinia była zamieszkiwana przez człowieka około 53-40 tys. lat temu.

Obecnie Jaskinię Raj można zwiedzać. Udostępniono podziemną trasę o długości 180 m, którą poprzedza wystawa tematyczna.

Centrum Neandertalczyka

Centrum Neandertalczyka znajduje się tuż obok Jaskini Raj. Specjalna kapsuła sferyczna, w której znajduje się nowoczesne Centrum Neandertalczyka mieści cztery sale tematyczne. W pierwszej można dowiedzieć się o ewolucji od momentu Wielkiego Wybuchu do pojawienia się człowieka neandertalskiego. W następnych salach zwiedzający zapoznają się z tym jak żył neandertalczyk, co jadł, jak walczył i co robił w wolnym czasie. Bez wątpienia najbardziej ciekawym elementem wystawy jest naturalnych rozmiarów replika mamuta, który liczy sobie trzy i pół metra wysokości i ponad sześć metrów długości. Olbrzym ma dwu i pół metrową trąbę i jest pokazany w scence, w której dwóch naturalnych rozmiarów neandertalczyków próbuje go powalić. W ostatniej sali zapoznamy się z najnowszymi światowymi oraz lokalnymi odkryciami dotyczącymi życia Neandertalczyka. Dowiemy się również o tym, że człowiek pierwotny potrafił grać na flecie.

Źródło: Urząd Miasta i Gminy Chęciny