Termostat – czym jest i jaka jest zasada działania?

Choć mogłoby się wydawać inaczej, termostat jest bardzo prostym urządzeniem, będącym jednym z elementów całego układu chłodzenia samochodu. Jednak można go spotkać nie tylko w samochodach. Termostaty montuje się, chociażby w pralkach, żelazkach i innych urządzeniach gospodarstwa domowego. Jak jest zbudowany i jak działa termostat?

Jak wygląda i jak jest zbudowany termostat?

Urządzenie to ma bardzo prostą budowę i wykonany jest z niezbyt grubej mosiężnej blachy. Wyposażony jest również w zawór grzybkowy. Wiele samochodów bywa wyposażone w inne odmiany termostatu, które zawierają np. miedź lub aluminium.

Zasada działania termostatu

Gdy alkohol etylowy zmieszany z wodą destylowaną (lub inna ciecz) znajdujący się w układzie chłodniczym jest zimny, termostat pozostaje zamknięty. Mamy wtedy do czynienia z tak zwanym obiegiem krótkim, ponieważ temperatura nie przekracza 95 stopni. Ciecz, która opływa głowicę oraz blok silnika kieruje się w stronę termostatu, by po chwili znów powtórzyć ten proces. Wszystko się zmienia, gdy mamy do czynienia z wyższą niż 95 stopni Celsjusza temperaturą. Wtedy to mieszek termostatu otwiera zawór grzybkowy a ciecz, która przez niego przepłynie, kieruje się w stronę chłodnicy. Gdy ciesz zostanie ochłodzona do temperatury oscylującej wokół 20 stopni Celsjusza termostat zamyka się. By proces ten przebiegał sprawnie i bez zakłóceń konieczna jest drożność i czystość otworu odpowietrzającego.

Awarie termostatu

Jeśli chodzi o awarie, tutaj również nie ma zbyt wielu możliwości. Termostat może ulec dwóm rodzajom awarii. Pierwsza z nich to sytuacja, w której termostat jest otwarty i pozostaje w tej pozycji niezmiennie. W drugim przypadku termostat może cały czas pozostawać zamknięty.

Sytuacja awaryjna, w której termostat pozostaje przez cały czas otwarty, nie jest zbyt groźna, jednak konieczne jest usunięcie usterki. Termostat otwarty na stałe, nadmiernie ochładza temperaturę, przez co silnik nie ma możliwości osiągnięcia tak zwanej temperatury roboczej. Usterkę tę można zauważyć np. poprzez osłabione ogrzewanie w samochodzie lub znaczny wzrost zużycia paliwa.

Dużo bardziej problematyczną awarią jest ta, gdy termostat przebywa cały czas w pozycji zamkniętej. Wtedy to ciecz, która opływa napęd, jest cały czas gorąca. Nie następuje odprowadzenie ciepła z silnika, co z pewnością poskutkuje jego przegrzaniem. Tego typu usterkę można zauważyć podczas obserwacji temperatury silnika. Jeśli wskazówka niebezpiecznie zbliża się ku górze i nie opada z czasem, może to świadczyć właśnie o awarii termostatu. Warto zaznaczyć, że wysoka temperatura silnika może być związana również ze zbyt niskim poziomem płynu chłodniczego, czy też niewłaściwym napięciem paska klinowego, który napędza pompę wody. Obie te awarie są również wielce prawdopodobne.

Jak usunąć usterkę termostatu?

Najprostszym rozwiązaniem jest oczywiście udanie się do sprawdzonego warsztatu i wymienienie termostatu. Jeśli jednak mamy wystarczająco dużo chęci i czasu możemy pokusić się o samodzielne zdemontowanie urządzenia.

Termostat znajduje się zazwyczaj w okolicach pompy wody. Zanim przystąpimy do działania, warto pamiętać, aby silnik był już zimny. Majstrowanie przy nagrzanym samochodzie może skończyć się poparzeniem przez rozgrzany płyn chłodniczy. Trzeba też mieć na uwadze to, że po zdemontowaniu termostatu w celu jego sprawdzenia, prawdopodobnie konieczna będzie wymiana uszczelki znajdującej się w jego obudowie. Działanie termostatu najlepiej sprawdzić poprzez włożenie go do wrzącej wody i obserwację. Jeśli nie działa i nie widać na nim żadnych większych zabrudzeń możemy być pewni, że konieczna jest jego wymiana na nowy.

Artykuł przygotowany wraz z dystrybutorem oryginalnych termostatów Deutz www.bthfast.pl.

Czytaj też: Wynajem czy zakup sceny – co i kiedy się opłaca?