Orteza jest przyrządem ortopedycznym stosowanym w celu stabilizacji uszkodzonego lub nadwyrężonego stawu, a nawet większej części ciała. Pozwala na usztywnienie chorego miejsca, a tym samym utrzymanie prawidłowej pozycji.
Dzięki temu możliwy jest szybszy powrót do pełnej sprawności. Orteza często stosowana jest zamiast gipsu, ponieważ jest on niego lżejsza i łatwiej jest się w niej poruszać. Najczęściej orteza znajduje swoje zastosowanie w przypadku urazu stawu skokowego, kolana oraz nadgarstka. Wynika to z tego, że to właśnie te części ciała najczęściej ulegają kontuzji. Co ważne, stabilizatory mogą być również stosowane profilaktycznie. Jest to zalecane choćby w przypadku sportowców czy osób wykonujących ciężką pracę fizyczną.
Czym jest orteza i w jaki sposób działa?
Orteza, często określana także stabilizatorem jest przyrządem ortopedycznym, który zakłada się na kończynę, bądź inną część ciała, aby ustabilizować staw bądź dany odcinek. Skutecznie usztywnia oraz odciąża uszkodzoną część narządu ruchu, a także ułatwia poruszanie się oraz łagodzi ból. Jak wspomniano, orteza bardzo często stosowana jest zamiast gipsu. Najczęściej jest tak w przypadku skręcenia stanu oraz zwichnięcia lub zerwania wiązadeł. Dzięki niej możliwe jest skuteczne usztywnienie danego odcinka ciała i utrzymanie stawu w jeden pozycji. Orteza składa się z kilku warstw tkaniny. Między nimi znajdują się wypełnione powietrzem powierzchnie, które dają efekt usztywniający. Ma miękkie brzegi i wykonana jest z materiałów przepuszczających powietrze. Chroni to skórę przed otarciami i odparzeniami. Taka budowa ortezy pozwala również na utrzymanie stałej temperatury wokół stawu, co pozytywnie wpływa na proces gojenia.
Rodzaje stabilizatorów ortopedycznych
Stabilizatory mogą być sztywne, półsztywne bądź elastyczne. Dodatkowo dostępne są w różnych rodzajach. Dzięki temu stabilizator można dokładnie dopasować do miejsca jego zastosowania. Jeśli zaś chodzi o wspomniane miejsce zastosowania, to podzielić można je na ortezy kręgosłupa, ortezy kończyn górnych oraz ortezy kończyn dolnych.
Ortezy kręgosłupa
Ortezy kręgosłupa mają za zadanie ustabilizować odcinek szyjny, odcinek piersiowy bądź odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa. Wykorzystywane są także w procesie leczenia zwyrodnień odcinka szyjnego, bólu w odcinku lędźwiowym oraz w leczeniu ciężkiego przebiegu osteoporozy. Wyróżnić można kilka rodzajów stabilizatorów kręgosłupa. Wśród nich wymienić trzeba kołnierz ortopedyczny, korektor postawy oraz ortezę w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Ten pierwszy stosowany jest w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa w odcinku szyjnym oraz w procesie leczenia schorzeń mięśni szyi, a także przy zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego. Z kolei korektor postawy stosowany jest w leczeniu urazów i schorzeń odcinka piersiowego kręgosłupa. Korektory postawy podzielić można na dwa typy. Pierwszym jest prostotrzymacz, który stosowany jest u osób garbiących się, a także w przypadku kifozy. Drugi typ to ósemkowy pas obojczykowy, stosowany głównie po ciężkich urazach stawu barkowo-obojczykowego. Natomiast orteza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa stosowana jest w leczeniu dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego, a także po złamaniach trzonów kręgów.
Ortezy kończyn górnych
Jeśli chodzi o ortezy kończyn górnych, to te również można podzielić na kilka rodzajów. Pierwszym z nich są ortezy stawu barkowego. Skutecznie stabilizują ramię w pozycji anatomicznej. Najczęściej wykorzystywane są po operacjach stawu barkowego, a także w przypadku przeciążenia ścięgien oraz przy naciągnięciu wiązadeł. Orteza stawu biodrowego może być wykorzystywana także w celach profilaktycznych. Pod tym kątem zalecana jest choćby osobom wykonującym ciężką pracę fizyczną. Drugim rodzajem ortez kończyn górnych są stabilizatory stawu łokciowego i przedramienia. Kontrolują i regulują kąt zgięcia i wyprostu stawu łokciowego. Stosowane są także w celu blokady kończyny przy wyproście. Tego typu stabilizatory znajdują swoje zastosowanie w leczeniu dolegliwości bólowych, które występują przy zespole łokcia tenisisty i golfisty. Często stosowane są profilaktycznie choćby przez koszykarzy. Trzeci rodzaj ortez kończyn górnych to ortezy dłoni stawu nadgarstka. Ich zadaniem jest wzmocnienie nadgarstka po kontuzji. Stosowane są również w przypadku zespołu cieśni nadgarstka.
Ortezy kończyn dolnych
W tym przypadku wyróżnić można ortezy stawu biodrowego i uda, ortezy stawu kolanowego oraz ortezy stawu skokowego. Te pierwsze uruchamiają staw biodrowy, a także pomagają kontrolować jego ruch. Zakładane są po operacjach stawu biodrowego. Jeśli zaś chodzi o ortezy stawu kolanowego, to te stosowane są przy kontuzjach oraz stanach zapalnych stawu kolanowego i podudzia. Tego typu stabilizatory często wykorzystywane są przez sportowców w celach profilaktycznych. Z kolei ortezy stawu skokowego sprawdzają się w przypadku skręceń i złamań stawu skokowego, a także po urazach ścięgna Achillesa. Swoje zastosowanie znajdują także w procesie leczenia zmian zwyrodnieniowych stawu skokowego. Również mogą być wykorzystywane profilaktycznie.
Jakie są zalety stosowaniem ortez?
Ortezy skutecznie stabilizują dany odcinek ciała i odciążają chore miejsce. Dzięki temu pacjent może o wiele szybciej wrócić do pełnej sprawności. Bardzo dużą zaletą ortez, jest fakt, że nie uziemiają one pacjenta, lecz pozwalają mu na częściowy powrót do codziennych zajęć, zanim dojdzie co całkowitego wyleczenia. Pod tym kątem sprawdzają się o wiele lepiej w porównaniu z tradycyjnym gipsem.
