Ultrasonografia prostaty to nieinwazyjne badanie obrazowe, wykorzystujące fale ultradźwiękowe do uzyskania obrazu narządu. Pozwala ono na ocenę wielkości, kształtu oraz struktury gruczołu krokowego. USG może być wykonywane na dwa sposoby.
Prostata, czyli gruczoł krokowy, odgrywa kluczową rolę w męskim układzie moczowo-płciowym. Z wiekiem zwiększa się ryzyko wystąpienia różnych schorzeń tego narządu, w tym łagodnego rozrostu prostaty oraz nowotworu. Jednym z podstawowych, nieinwazyjnych badań diagnostycznych stosowanych w ocenie stanu gruczołu krokowego jest ultrasonografia (USG). Dzięki niej możliwe jest wczesne wykrycie niepokojących zmian i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia. W artykule przybliżymy, na czym polega badanie USG prostaty, jakie są wskazania do jego wykonania oraz jak się do niego przygotować.
Czym jest USG prostaty?
Ultrasonografia prostaty to nieinwazyjne badanie obrazowe, wykorzystujące fale ultradźwiękowe do uzyskania obrazu narządu. Pozwala ono na ocenę wielkości, kształtu oraz struktury gruczołu krokowego. USG może być wykonywane na dwa sposoby: przez powłoki brzuszne (transabdominalne) lub przez odbyt (transrektalne – TRUS). Metoda transabdominalna jest mniej inwazyjna i stosowana w podstawowej ocenie prostaty, natomiast USG transrektalne zapewnia bardziej szczegółowy obraz i jest preferowane w diagnostyce zmian nowotworowych oraz w planowaniu biopsji. Badanie jest szybkie, bezbolesne i nie wiąże się z promieniowaniem jonizującym.
Wskazania do wykonania USG prostaty
Istnieje szereg wskazań do wykonania ultrasonografii prostaty. Najczęstszym powodem skierowania na badanie są dolegliwości ze strony układu moczowego, takie jak częste oddawanie moczu, trudności w rozpoczęciu mikcji, słaby strumień moczu czy uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. USG prostaty wykonuje się także w przypadku podwyższonego poziomu antygenu PSA (Prostate Specific Antigen) we krwi, który może wskazywać na obecność raka prostaty. Inne wskazania to podejrzenie stanu zapalnego gruczołu, ocena skuteczności leczenia chorób prostaty, a także monitorowanie pacjentów po zabiegach operacyjnych w obrębie tego narządu.
Jak wygląda przygotowanie do badania?
Przygotowanie do USG prostaty zależy od wybranej metody badania. W przypadku USG przez powłoki brzuszne pacjent powinien przyjść na badanie z wypełnionym pęcherzem moczowym — zaleca się wypicie około litra wody na godzinę przed badaniem i unikanie oddawania moczu. Pełny pęcherz ułatwia ocenę dolnych dróg moczowych oraz samej prostaty. W przypadku USG transrektalnego konieczne jest wcześniejsze opróżnienie odbytnicy — często lekarz zaleca zastosowanie łagodnego środka przeczyszczającego lub wykonanie lewatywy. Badanie to przeprowadza się w pozycji leżącej na boku, a sonda pokryta żelem i zabezpieczona prezerwatywą jest wprowadzana delikatnie do odbytnicy.
Przebieg badania i interpretacja wyników
Samo badanie trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut. Podczas USG lekarz ocenia wielkość prostaty, jej echogeniczność, symetrię oraz obecność nieprawidłowych zmian, takich jak guzki, torbiele czy zwapnienia. W przypadku USG transrektalnego możliwe jest również bardzo dokładne zmierzenie objętości gruczołu oraz określenie stosunku strefy przejściowej do reszty prostaty, co ma znaczenie w diagnostyce łagodnego rozrostu prostaty. Wyniki badania USG prostaty mogą być pomocne w decyzji o konieczności dalszych badań, takich jak biopsja prostaty, rezonans magnetyczny czy dodatkowe oznaczenia markerów nowotworowych.
Znaczenie USG prostaty w profilaktyce i diagnostyce chorób
Regularne wykonywanie USG prostaty, zwłaszcza u mężczyzn powyżej 50. roku życia, stanowi istotny element profilaktyki zdrowotnej. Wczesne wykrycie nieprawidłowości w budowie gruczołu krokowego zwiększa szanse na skuteczne leczenie chorób, w tym raka prostaty, który w wielu przypadkach rozwija się bezobjawowo. Dzięki nieinwazyjności i szerokiej dostępności badania, ultrasonografia jest cennym narzędziem nie tylko w diagnostyce, ale również w monitorowaniu leczenia schorzeń prostaty. W połączeniu z badaniem poziomu PSA oraz badaniem per rectum, USG prostaty tworzy kompletny obraz zdrowia gruczołu krokowego, umożliwiając szybką reakcję na wszelkie zmiany patologiczne.
Więcej na temat innowacyjnych metod z zakresu ultrasonografii przeczytasz na stronie: noraxmedical.com
