Świętokrzyskie to:

1. Najstarsze góry – wypiętrzyły się w czasie kaledońskich i hercyńskich ruchów górotwórczych i ostatecznie ukształtowały w trzeciorzędzie

2. Najdłuższa jaskinia w skałach gipsowych w Polsce – Jaskinia Skorocicka. Długa na 352 metry. Rozwinęła się w gipsach szkieletowych w pobliżu Buska-Zdroju

3. Największa powierzchnia przyrodnicza prawnie chroniona – powierzchnia o szczególnych walorach przyrodniczych zajmuje 66% ogólnej powierzchni województwa, co daje pierwsze miejsce w kraju

4. Najmniej rozwodów – co jest pochodną sytuacji ekonomicznej

5. Największa w Polsce hodowla koni arabskich – w Michałowie

5. Jedna z najcieplejszych rzek w Polsce – Nida. Świetna na spływ kajakowy, trasą liczącą ponad 40 km

6. Najstarsza wolnostojąca kaplica w Polsce – kaplica św. Katarzyny, w nieistniejącej już wsi Kaplica na szlaku niebieskim ze Świętego Krzyża do Pętkowic, ufundowana w 1430 roku przez biskupa Zbigniewa Oleśnickiego

7. Najstarsze sanktuarium Świętego Krzyża – na Łysej Górze. Opactwo pobenedyktyńskie z XI wieku

8. Najstarsza synagoga w Polsce, gdzie wszystkie pomieszczenia tworzą jednolitą, zwartą bryłę przykrytą wspólnym dachem – Stara Synagoga z l. 1594-1609 w Pińczowie. Obecnie mieści się tam muzeum judaistyczne

9. Największe ruiny – zamku Krzyżtopór w Ujeździe. Powierzchnia jego murów wynosiła 3.730 metrów kw. Zamek został zbudowany na bazie kalendarza – miał 4 wieże, odpowiadające czterem porom roku, 12 wielkich sal, tyle ile miesięcy, 52 pokoje, tyle ile tygodni i 365 okien, po jednym na każdy dzień roku

10. Najokazalsze drzewo w Polsce – Dąb „Bartek” . Orzekł tak sąd konkursowy pod przewodnictwem prof. Władysława Szafera w 1934 roku. „Bartek” jest dębem szypułkowym, pomnikiem przyrody rosnącym między Bartkowem a Zagnańskiem. Liczy sobie ok. 670 lat, obwód 985 cm, wysokość 30 m

Źródło: Wrota Świętokrzyskie