Gmina Staszów to prawdziwy skarbiec historii, gdzie na każdym kroku spotkać można niezwykłe zabytki świadczące o bogatej przeszłości regionu. Od renesansowego rynku przez gotyckie kościoły po magnackie pałace – zapraszamy w podróż po najciekawszych miejscach tej malowniczej krainy.
Staszów – serce historycznej ziemi
Rynek z renesansowym układem urbanistycznym
Centrum Staszowa stanowi zabytkowy rynek o kształcie zbliżonym do kwadratu, z którego rogów wychodzą prostopadłe ulice. Otaczające go XVIII-wieczne kamienice zostały wzniesione z inicjatywy Augusta Aleksandra Czartoryskiego. Charakterystyczne arkadowe bramy przejazdowe nadają im niepowtarzalny urok.
Ratusz – klasycystyczna perełka
Pośrodku rynku wznosi się Ratusz z I połowy XVIII wieku, wzniesiony w stylu klasycystycznym. Budynek zdobią podcienia arkadowe, nazywane „mini sukiennicami krakowskimi”. W przeszłości pełnił funkcje handlowe i administracyjne, a obecnie przechodzi gruntowny remont.
Pomnik Tadeusza Kościuszki – największy wędrowiec
Niezwykłą historię ma stojący przy Ratuszu pomnik Tadeusza Kościuszki. Powstał w 1864 roku jako hołd dla cara Aleksandra II, by z czasem stać się symbolem patriotyzmu. Przez lata był wielokrotnie przenoszony – od Rynku, przez ul. Krakowską, aż po stary cmentarz.
Sakralne perły Staszowa
Kościół św. Bartłomieja – gotycka duma miasta
Najcenniejszym zabytkiem Staszowa jest kościół św. Bartłomieja, którego początki sięgają XII wieku. Obecna świątynia, wzniesiona w XIV wieku, kryje w sobie unikatowe freski i bogate sztukaterie. Warto zwrócić uwagę na Kaplicę Tęczyńskich, zwaną też Kaplicą Matki Boskiej Różańcowej, która jest prawdziwym arcydziełem manieryzmu.
Dzwonnica i plebania – klasycystyczne dziedzictwo
Przy kościele wznosi się dzwonnica z 1825 roku, reprezentująca styl klasyczny. Tuż obok znajduje się zabytkowa plebania, wzniesiona w tym samym okresie.
Pałace i rezydencje – magnackie dziedzictwo
Pałac w Kurozwękach – średniowieczna warownia
Jeden z najstarszych zamków rycerskich w Polsce, wzniesiony ok. 1400 roku, dziś zachwyca połączeniem gotyckich fundamentów z barokowymi i rokokowymi elementami. W jego wnętrzach można podziwiać bogate zbiory, a w parku – zabytkowe pawilony.
Pałac Kołłątajów w Wiśniowej – świadek oświecenia
W Wiśniowej znajduje się XVIII-wieczny pałac, związany z Hugonem Kołłątajem. Obecnie mieści się tu Izba Pamięci poświęcona słynnemu reformatorowi. Pałac przechodzi gruntowną renowację, która przywróci mu dawny blask.
Zespół Pałacowy „Dzięki” – eklektyczna zagadka
W Wiązownicy Kolonii stoi niezwykły XIX-wieczny pałac, w którym każde piętro ma inny styl architektoniczny. Jego najciekawszym elementem jest zewnętrzna klatka schodowa przypominająca średniowieczną basztę.
Zabytki sakralne poza Staszowem
Kościół w Koniemłotach – benedyktyńskie dziedzictwo
Późnorenesansowy kościół Wniebowzięcia NMP w Koniemłotach powstał w XVII wieku z fundacji benedyktynów. Charakterystyczna 26-metrowa wieża i gotyckie prezbiterium czynią go jednym z najciekawszych zabytków regionu.
Zbór w Sielcu – ślad po ewangelikach
Dawny zbór ewangelicko-reformowany, wzniesiony pod koniec XVIII wieku, dziś służy jako kaplica rzymskokatolicka. To ciekawy przykład architektury protestanckiej na tych ziemiach.
Zapraszamy do odkrywania historii!
Gmina Staszów to miejsce, gdzie przeszłość wciąż żyje – w murach zabytkowych kościołów, pałaców i kamienic. Każdy z tych obiektów ma swoją niepowtarzalną historię, którą warto poznać.
