Kolejna świętokrzyska wieś chce być miastem. Zmiana prawdopodobnie od przyszłego roku

Kolejna miejscowość w województwie świętokrzyskim chce być miastem. Chodzi o Iwaniska w powiecie opatowskim. Gmina jest słynna głównie za sprawą znajdujących się na jej terenie ruin zamku „Krzyżtopór”.

Lokalne władze przeprowadziły już w tej sprawie konsultacje społeczne. Na 1434 osoby, 1236 opowiedziało się za nadaniem praw miejskich. Wniosek w tej sprawie trafił już do wojewody świętokrzyskiego.

Ostateczna decyzja należeć będzie do rządu. Wszystko wskazuje na to, że Iwaniska staną się miastem od 1 stycznia 2022 roku.

Iwaniska były już miastem. Prawa miejskie utraciły jedna w 1869 roku, jak wiele innych miast w Polsce, w ramach represji caratu po powstaniu styczniowym.

Samorządowcy podkreślają, że uzyskanie praw miejskich zwiększyłoby możliwości promocyjne gminy, przekładając się bezpośrednio na zainteresowanie potencjalnych inwestorów.

Wójt Marek Staniek tłumacz na łamach strony Urzędu Gminy, że ta decyzja nie spowoduje wzrostu lokalnych podatków oraz dodatkowych kosztów dla mieszkańców. Gmina nadal będzie mogła korzystać z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i innych programów unijnych, nie ulegną też zmianie zasady dopłat dla rolników.

Iwaniska – ciekawostki o gminie

Przez kilka stuleci osada (dzisiejsze Iwaniska) nosiła nazwę Unieszów. W 1415 roku w źródłach pojawia się nazwa Mathias de Iwaniska herbu Łodzia. Kilkadziesiąt lat później w 1450 roku król Kazimierz IV Jagiellończyk nadaje prawa średzkie wsi Unieszów wchodzącej wówczas w skład włości Jana Głowacza z Oleśnicy, wojewody sandomierskiego. Poza tym Iwaniska, to osada, której początki sięgają 1403 roku. Wówczas położono kamień węgielny pod budowę tutejszego kościoła parafialnego.

Najcenniejszym zabytkiem Iwanisk jest neogotycki kościół p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej wybudowany na miejscu kościoła modrzewiowego, który spłonął 19 lipca 1898 roku. Budowę nowego kościoła w 1899 r. według projektu A. Wieczorkowskiego, rozpoczął ks. M. Pinakiewicz, a dokończy? w 1905 roku ks. Henryk Skowierżak.

Najcenniejszym zabytkiem gminy Iwaniska i jednym z najcenniejszych zabytków regionu są siedemnastowieczne ruiny manierystycznej rezydencji „Krzyżtopór” w Ujeździe.

Ruiny rezydencji w Ujeździe (Krzyżtopór) zaskakują skalą i niezwykłością założenia. Manierystyczną budowlę wzniesiono w oparciu o zasady kalendarza: pałac – rok, 4 wieże – pory roku, 12 sal balowych – 12 miesięcy, 52 pokoje – 52 tygodnie, 365 okien – ilość dni w roku.

W czasie I i II wojny światowej Iwaniska zostały zniszczone w znacznym stopniu. Na przełomie 1944-1945 roku przechodziła przez gminę linia frontu. Ludność wysiedlono, a miejscowość została zniszczona. Po zakończeniu działań wojennych przystąpiono do odbudowy osady. Liczba mieszkańców Iwanisk w 1946 roku wynosiła zaledwie 700 osób.

W Iwaniskach, w szczerym polu, znajduje się żydowski cmentarz – Kirkut. W 2006 roku został otoczony okazałym murem. Do wnętrza prowadzi piękna brama. Na ścianach ogrodzenia wmurowano macewy. Niestety cmentarz nie zachował się w całości. W 2006 roku staraniem potomków dawnych mieszkańców Iwanisk, cmentarz okalano ogrodzeniem. Odbyły się wówczas uroczystości.

W gminie Iwaniska głównym źródłem dochodów jej mieszkańców jest rolnictwo, ukierunkowane głównie na produkcję mleka i chów trzody chlewnej.

Iwaniska rozwijały się dzięki dogodnemu położeniu na szlakach handlowych i odbywającym się targom i jarmarkom, które ściągały kupców z różnych stron kraju.

Źródło ciekawostek: iwaniska.eu