Minikompedium wiedzy o budowie roweru

„Rower, jaki jest, każdy widzi” – tak można by sparafrazować znany cytat Benedykta Chmielowskiego, który pierwotnie dotyczył koni. Większość już na pierwszy rzut oka jest w stanie zauważyć, że rower składa się z kół, siodełka, kierownicy, ramy, pedałów i łańcucha.

W związku z nadchodzącym sezonem na poruszanie się za pomocą dwukołowych wehikułów, warto jednak pochylić się nad zagadnieniem związanym z budową naszego pojazdu. Wiadomo bowiem, że rower rowerowi nierówny i nim podejdziemy do zakupu lub użytkowania wybranego modelu, wiedzieć o nim co nieco.

Szkielet – rama i widelec

Rama roweru to jego podstawowa część. To od niej zależy w jakiej pozycji będziemy na nim siedzieć i to do niej przymocowane są wszystkie pozostałe podzespoły. Istnieją najróżniejsze rodzaje budowy ramy – są nawet takie, które przeznaczone są dla konkretnej płci. Oprócz tego, dobrać można także jej rozmiar, określany na podstawie długości rury podsiodłowej (tej na której osadzone jest siodełko). Dla samej pozycji jaką zajmiemy na naszym jednośladzie, kluczowe znaczenie ma umiejscowienie rury górnej. Im wyżej, tym bardziej wyprostowany będzie nasz kręgosłup. Zwykle, modele przeznaczone dla kobiet mają niżej poprowadzoną rurę górną. co znacznie ułatwia wsiadanie i zsiadanie z roweru.

Koła to nie tylko opony

Obręcz, a na niej opona (z dętką lub bez) – tak w skrócie można by opisać budowę koła rowerowego. W zależności od tego, jaki to ma być sprzęt, poszczególne elementy mają różne rozmiary. Do jazdy po lesie czy po piasku doskonale sprawdzi się szerokie i grube ogumienie, z wyraźnie zaznaczonym bieżnikiem. Jazda po gładkich, asfaltowych lub betonowych powierzchniach będzie natomiast o wiele przyjemniejsza na wąskim kole. W centralnej części znajduje się natomiast piasta do której zamocowane są szprychy, łączące ją z obręczą.

Kierownica

Podobnie jak w przypadku kół, tak i kierownice są zróżnicowane pod kątem przeznaczenia naszego jednośladu. Na przykład, rowery szosowe posiadają kierownice zawinięte w dół – tzw. baranki, co ułatwia przyjęcie bardziej aerodynamicznej pozycji podczas jazdy. Do jazdy nieco bardziej turystycznej przeznaczone są kierownice tzw. wielopozycyjne, zaś do jazdy miejskiej czasami stosuje się „jaskółki” czyli takie, których rączki skierowane są w stronę prowadzącego. Wyglądem przypominają nieco kierownice w motocyklach. Najczęściej rzecz jasna spotyka się wersje zupełnie proste.

Napęd

Cóż to był za szacunek wśród kolegów na osiedlu, gdy na komunię otrzymało się rower typu „góral” wyposażony w tzw. przerzutki. Tylko czym one są? Układ napędowy roweru składa się z:

• Przerzutek tylnych i przednich
• Pedałów
• Tarcz zębatych (kasety lub wolnobiegu)
• Mechanizmu korbowego
• Łańcucha

Najprościej mówią, naciskając na pedały, wprawiamy w ruch mechanizm korbowy do którego zamocowany jest łańcuch, który to z kolei łączy się z tylnym kołem za pośrednictwem kasety, która to z kolei przenosi nasz wysiłek na koło.

Wiedząc już jak działają podstawy układu napędowego w rowerze, można powrócić do tematu przerzutek. Z przodu zwykle mamy 1/2/3 tarcze mechanizmu korbowego, z tyłu od 6 do 12 przełożeń na zębatkach kasety. Biegi zmieniamy za pomocą manetki – odpowiedniej dźwigienki, w zależności od obciążeń, które wynikają z warunków w których się poruszamy.

Hamulce

Wiemy już jak się usadowić, jak sterować i jak się rozpędzać. Czas więc na hamowanie. Aktualnie, stosuje się kilka rodzajów hamulców, ale w założeniach nie różnią się od siebie zbytnio.

• hamulce tarczowe
• hamulce V-Brake oraz U-Brake
• hamulec torpedo

Dwa pierwsze rodzaje działają niemal tak samo. Po pociągnięciu za dźwignię przy kierownicy, zaciski lub szczęki hamulca zaczynają pracować, zaś klocki hamulcowe zaciskają się na obręczy koła lub na tarczy, spowalniając w ten sposób rower. Torpedo natomiast działa nieco inaczej – wystarczy zakręcić pedałami w drugą stronę, w ten sposób blokowane jest tylne koło.

Amortyzatory

Kiedyś przejaw luksusu, dziś w zasadzie standard. Amortyzatory odpowiadają za likwidowanie nieprzyjemnych drgań podczas poruszania się po nierównej nawierzchni. Stąd też, zwykle nie występują w jednośladach przeznaczonych do jazdy po asfalcie.

Znaleźć je możemy z przodu (na tzw. widelcu, łączącym piastę koła z kierownicą) oraz w centralnej części ramy. Rozróżniamy również różne rodzaje uskoku – im większy, tym trudniejszy jest teren do którego dane amortyzatory są przeznaczone.

Podsumowując – mamy wymienione kilka podstawowych elementów składowych całości jaką jest rower. Pamiętajmy jednak, że kluczowy w tym wszystkim jest rowerzysta, dlatego przed każdą jazdą powinno się kontrolować stan techniczny jednośladu, poziom ciśnienia w oponach, a samemu wyposażyć się w kask i dużą butelkę wody. Tak przygotowani możemy bez obaw wkroczyć w nowy sezon rowerowy.

Autor Współautorem publikacji jest sklep internetowy iroman.pl – sklep sportowy m.in. z częściami rowerowymi, odzieżą sportową i odżywkami