Mało znana jaskinia koło Kielc od lat przyciąga grotołazów i naukowców

W gminie Piekoszów znajduje się jedna z najdłuższych i niezwykle ciekawych naukowo jaskiń w Polsce – Chelosiowa Jama. Wejście do niej zlokalizowane jest na terenie nieczynnego kamieniołomu na Górze Kopaczowej w Jaworzni. Długość jaskini wynosi 3670 metrów, a głębokość 61 metrów.

Chelosiowa Jama to jedna z najtrudniejszych technicznie jaskiń poziomych w naszym kraju, dlatego nie jest udostępniona do masowego zwiedzania.

Jak czytamy na stronie Starostwa Powiatowego w Kielcach, otwór Chelosiowej Jamy został zauważony przez warszawskiego geologa Romana Chlebowskiego w 1973 roku. Dlatego jaskinia docentowi Chlebowskiemu, który nazywany był Chelosiem, zawdzięcza swoją nazwę.

– Główne części Jamy zostały odkryte w latach 1984-1986 przez grotołazów ze Speleoklubu Świętokrzyskiego w Kielcach. Prowadzone prace w kolejnych latach doprowadziły w marcu 1996 roku do połączenia Chelosiowej Jamy z Jaskinią Jaworznicką – mówi Andrzej Kasza z Speleoklubu Świętokrzyskiego, cytowany przez portal Starostwa Powiatowego.

– Jaskinia tworzy system, który składa się z szeregu komór i korytarzy o przebiegu labiryntowym, mających poziome rozwinięcie. Dominują szerokie, półkoliście sklepione korytarze krasowe. Często spotykane w jaskini są również ciasne kanały – dodaje Andrzej Kasza.

Spośród wielu pięknych miejsc w jaskini wyróżniają się malownicze sale: z Jeziorkiem i z Kominem. W pierwszej znajduje się głębokie na 7 metrów jezioro, a w drugiej piękne nacieki na płytowym stropie. Szata naciekowa jaskini jest bardzo ciekawa. Oprócz klasycznych form naciekowych, zbudowanych tutaj z grubokrystalicznego kalcytu, spotkać można niezwykle oryginalną formę zwaną kaszką kalcytową, która w niektórych miejscach pokrywa dno korytarzy warstwą grubą na kilka centymetrów. Niezwykle cenne są w Jamie formy powstałe w namulisku, takie jak okruchy i konkrecje manganowe, czy też piramidki błotne i mikrotarasy piaszczyste.

W systemie jaskiniowym stwierdzono również hibernację 7 gatunków nietoperzy, dla których to wymarzone miejsce zimowania. Można tam spotkać w zimie ponad 200 osobników.

Obszar kamieniołomu z jaskiniami w Jaworzni objęty jest różnymi formami ochrony przyrody. W 1997 roku utworzony został Rezerwat Przyrody Nieożywionej Chelosiowa Jama. Już niedługo rezerwat będzie bardziej dostępny dla turystów. Gmina Piekoszów realizuje projekt pn. „Zachowanie bioróżnorodności w rezerwatach na terenie Gminy Piekoszów”. W jego ramach powstają m.in. ścieżki dydaktyczne wraz ze stanowiskami edukacyjnymi. Odwiedzający będą mogli m.in. zapoznać się z odsłonięciami geologicznymi, szczególnie ze zjawiskami krasowymi oraz florą i fauną jaskiń, cyklem życia nietoperzy, stanowiących ważny element rezerwatu. Ponadto kamieniołom będzie można podziwiać z punktu widokowego.

Źródło: Starostwo Powiatowe w Kielcach

fot. Starostwo Powiatowe w Kielcach / A. Kasza